A56-nied

M i wsp. Znaczenie zaka¿eñ grzybiczych i alergii … Znaczenie zaka¿eñ grzybiczych i alergii na grzyby u chorych Clinical relevance of fungal infection and allergy to moulds MAREK NIEDOSZYTKO1,2/, MARTA CHE£MIÑSKA1/, MARTA GRUCHA£A-NIEDOSZYTKO3/, EWA JASSEM1/ 1/ Klinika Alergologii Akademii Medycznej w Gdañsku 2/ Klinika Chorób Wewnêtrznych Endokrynologii i Zaburzeñ Hemostazy Akademii Medycznej w Gdañsku 3/ Katedra Farmakologii Akademii Medycznej w Gdañsku Wprowadzenie. Alergia na grzyby mo¿e byæ jednym z czynników Introduction. Fungal allergy is a risk factor for the deterioration of pogarszaj¹cych stan zdrowia chorych na astmê.
Cel pracy. Celem pracy by³a ocena czêstoœci wystêpowania zaka¿eñ Aim of the study. Assess the prevalence of id reaction to fungal grzybiczych u chorych na astmê oskrzelow¹, mo¿liwoœci rozpoznania allergens among asthmatic patients, possibilities of diagnosis and the influence of antifungal treatment on the course of asthma.
Materia³ i metody. W badaniu wziê³o udzia³ 105 chorych na astmê Material and methods. A group of 105 asthmatic patients and 30 oskrzelow¹ oraz 30 osób bez objawów chorób alergicznych.
non-allergic controls were enlisted in the study. Routine medical U ka¿dego chorego wykonywano badanie podmiotowe, examinations, SPT, sIgE measurement, spirometry were performed.
przedmiotowe, punktowe testy skórne, badanie stê¿enia swoistych Patients suspected of fungal infection were consulted by dermatologist IgE, badanie spirometryczne. Chorych, u których w trakcie badania and mycological examination was performed. Patients with diagnosed przedmiotowego stwierdzono objawy zaka¿enia grzybiczego skóry fungal infection were treated with terbinafine.
lub b³on œluzowych, konsultowano dermatologicznie oraz Results. Sensitisation to at least one allergen was found in 104 wykonywano badanie mykologiczne. Chorych, u których w badaniu (99%) of the asthmatic patients and in 20 (66%) of the control group, mykologicznym rozpoznano zaka¿enie grzybicze leczono terbinafin¹.
p=0.001. The most prevalent was sensitisation to Candida, found in Wyniki. Dodatnie odczyny PTS na co najmniej jeden alergen grzybów 60 patients with asthma (57%) and in 8 (27%) of the control group stwierdzono u 104 (99%) badanych chorych na astmê oskrzelow¹ p=0.0032. Positive results of SPT with Trichophyton were found in 24 oraz u 20 chorych (66%) w grupie kontrolnej p=0,001. Najczêstszym (23%) and with Epidermophyton in 18 (17%) of the asthmatic patients.
alergenem daj¹cym dodatnie wyniki PTS by³a Candida u 60 osób The id-type reaction was diagnosed in 4 subjects (3 Candida and 1 (57%) w grupie chorych na astmê oraz u 8 chorych (27%) w grupie Trichophyton), accounting for 4% of the control group.
kontrolnej p=0,0032. Dodatni wynik PTS z Trichophyton stwierdzono Pharmacotherapy of asthma and antifungal treatment relieved asthma u 24 (23%), a Epidermophyton u 18 (17%) osób. Czynne zaka¿enie symptoms and severity of the disease.
grzybicze rozpoznano u 4 chorych (trzech Candida albicans, jeden Conclusions. Id reactions should be taken into consideration in Trichophyton rubrum), stanowili oni 4% grupy badanej. U chorych patients with asthma. Treatment of fungal infection in patient with id- tych w³¹czono leczenie przeciwgrzybicze uzyskuj¹c wyleczenie type reaction may decrease asthma severity.
zaka¿enia grzybiczego oraz zmniejszenie naslenia objawów astmy Key words: asthma, fungi, Candida, Trichophyton, Epidermophyton Wnioski. Chorych na astmê oskrzelow¹ powinno siê badaæ w kierunku reakcji idowych. Zastosowanie leczenia przeciwgrzybiczego w przypadku wyst¹pienia reakcji typu id mo¿e doprowadziæ do zmniejszenie stopnia ciê¿koœci astmy oskrzelowej.
S³owa kluczowe: astma, alergia, grzyby, Candida, Trichophyton, Alergia Astma Immunologia, 2006, 11(1): 49-55 Adres do korespondencji / Address for correspondenceMarek Niedoszytko Klinika Alergologii Akademii Medycznej w Gdañsku tel./fax (58) 349 16 25 e-mail: mnied@amg.gda.pl Skróty:OR – ang. odds ratio – iloraz szans (wzglêdne ryzyko) sIgE – swoista immunoglobulina w klasie E Alergia Astma Immunologia 2006, 11(1): 49-55 W wiêkszoœci przypadków astma oskrzelowa ma przewlek³ej kandydozy œluzówkowo-skórnej. Uk³adowa pod³o¿e alergiczne [1], a uczulenie na alergeny grzybów i rozsiana kandydoza stanowi zagro¿enie ¿ycia [12,13].
stwierdza siê u 2 do 28% chorych [2,4]. W badaniu Eu- Wykazano rolê alergenów Candida albicans w astmie ropean Community Respiratory Health Survey wyka- oskrzelowej, alergicznym nie¿ycie nosa, przewlek³ej po- zano, ¿e uczulenie na grzyby jest silnym czynnikiem ryzy- krzywce i zespole atopowego wyprysku/zapalenia skóry ka wystêpowania ciê¿kiej postaci astmy u doros³ych [4]. [15,16].
W analizie tej czêstoœæ wystêpowania uczulenia na Al- Celem niniejszej pracy by³a ocena czêstoœci wystê- ternaria wynosi³a 8,9% u chorych na astmê przewlek³¹ powania zaka¿enia grzybiczego i alergii na grzyby u cho- lekk¹, 13,8% – u chorych na astmê przewlek³¹ umiarko- rych na astmê oskrzelow¹, mo¿liwoœci ich rozpoznania wan¹ oraz 16,6% – u chorych na astmê przewlek³¹ ciê¿k¹. oraz leczenia.
Wzglêdne ryzyko (OR) wystêpowania astmy umiarko- wanej w porównaniu z ³agodn¹ wynosi³o 1,64, natomiast astmy ciê¿kiej w porównaniu z ³agodn¹ – 2,05. Ryzyko MATERIA£ I METODY wyst¹pienia ciê¿kiej astmy w przypadku wspó³istnienia za- Pacjenci ka¿enia Cladosporium by³o jeszcze wy¿sze i wynosi³o 3,0.
W badaniu wziê³o udzia³ 105 chorych na astmê oskrze- Brown [6] wymienia cztery Ÿród³a alergenów grzy- low¹, w tym 72 kobiety (69%) i 33 mê¿czyzn (31%), œredni bów, które mog¹ prowadziæ do reakcji alergicznych: (1) wiek badanych 39 lat (zakres: od 18 do 77 lat). Warun- aeroalergeny, (2) pokarmy, (3) antybiotyki, (4) ogniska kiem w³¹czenia do badanej grupy by³o rozpoznanie astmy zaka¿enia grzybami w organizmie [5]. Zaka¿enie grzybi- oskrzelowej. Kryteria wy³¹czenia z badania obejmowa³y cze mo¿e wywo³ywaæ odleg³e odczyny alergiczne ze strony choroby nowotworowe, czynn¹ gruŸlicê, niewydolnoœæ b³on œluzowych, takie jak alergiczny nie¿yt nosa [8] lub kr¹¿enia, w¹troby i nerek oraz ci¹¿ê. U ka¿dego chorego wykonywano badanie podmiotowe i przedmiotowe, punk- W ostatnich latach stwierdza siê wzrost liczby cho- towe testy skórne (PTS), badanie stê¿enia swoistych IgE rych na grzybicê stóp i paznokci. Szacuje siê, ¿e grzybica i badanie spirometryczne.
paznokci wystêpuje u 10% populacji [7]. Czynnikiem ryzy- Grupa kontrolna sk³ada³a siê z 30 osób, w tym 18 ko- ka zaka¿enia grzybiczego jest miêdzy innymi przewlek³a biet (60%) i 12 mê¿czyzn (40%), œredni wiek badanych steroidoterapia. U chorych na astmê ze wspó³istniej¹cym 41 lat (zakres od 18 do 69 lat). Kryterium w³¹czenia do zaka¿eniem grzybiczym mo¿liwy jest efekt b³êdnego ko³a. grupy kontrolnej by³ brak objawów choroby alergicznej Nasilenie objawów astmy wymaga zwiêkszenia dawki gli- w wywiadzie, natomiast kryteria wy³¹czenia by³y takie kokortykosteroidów, które obni¿aj¹ odpornoœæ komórkow¹ same jak dla grupy badanej.
i tym samym sprzyjaj¹ rozwojowi zaka¿enia grzybiczego.
G³ównymi gatunkami wywo³uj¹cymi zaka¿enia grzy- Testy skórne z alergenami bicze s¹ Trichophyton, Epidermophyton i Candida U wszystkich chorych wykonano PTS z wystandary- [8,9,10,11]. Do rodzaju Trichophyton nale¿y kilkanaœcie zowanymi wyci¹gami alergenowymi (preparaty firmy Stal- gatunków grzybów potencjalnie patogennych dla cz³owie- lergenes): traw (kupkówka, wiechlina ³¹kowa, ¿ycica trwa- ka. W Polsce najczêstsze s¹ zaka¿enia Trichophyton ³a, tymotka wonna, tymotka ³¹kowa), drzew (Betulace- rubrum oraz Trichophyton mantagrophytes. Trichophy- ae: olcha, brzoza, leszczyna, grab; Fagaceae: buk, kasz- ton rubrum jest czynnikiem etiologicznym grzybicy miê- tan, d¹b), zbó¿ (jêczmieñ, kukurydza, owies, pszenica), dzypalcowej i mokasynowej stóp, ziarniniakowatych od- roztoczy kurzu domowego (Dermatophagoides farinae, czynów mieszków w³osowych, grzybicy pachwin, g³owy, Dermatophagoides pteronyssinus), mieszank¹ piór skóry g³adkiej, brody i paznokci. Mo¿e te¿ wywo³ywaæ (kaczka, gêœ, kura), sierœci psa, kota oraz wyci¹gami aler- zaka¿enia przewlek³e [12,13]. W kilku dotychczasowych genów grzybów: Alternaria (alternata, longipes), Cla- analizach wykazano, ¿e alergeny Trichophyton rubrum dosporium (cladosporides, herbarum), Aspergillus (fu- mog¹ powodowaæ lub nasilaæ objawy astmy oskrzelowej, migatus, nidulans, niger), Penicillium (digitatum, pokrzywki, alergicznego nie¿ytu nosa [9,10,11,14,15]. Po- expansum, notatum), Candida albicans, Epidermophy- dobnie zarodniki Epidermophyton floccosum, wywo³u- ton sp., Trichophyton sp., Trichothecium roseum (Ce- j¹cego grzybicê stóp, pachwin, skóry tu³owia oraz grzybi- phalothecium), Chaetomium globosum, Epicoccum sp., cê paznokci [12,13], mog¹ odgrywaæ rolê w patogenezie Epidermophyton sp., Helmintosporium sp., Pullularia alergicznego nie¿ytu nosa i astmy [15].
lacrymans, Rhizophus nigricans, Fusarium sp., Mu- Gatunki nale¿¹ce do dro¿d¿opodobnych grzybów ro- cor sp., Merulius lacrymans, mieszaniny dro¿d¿y dzaju Candida wywo³uj¹ zaka¿enia jamy ustnej i gard³a, pochwy, ¿o³êdzi, wyprzenia, pieluszkowe zapalenie skóry, zanokcicê, dysplazjê paznokci, wrodzon¹ kandydiazê no- Badanie uzyska³o zgodê Niezale¿nej Komisji Bioetycznej worodków. Ciê¿szymi postaciami zaka¿enia s¹ zespo³y Akademii Medycznej w Gdañsku z dnia 22.11.2001 Niedoszytko M, Che³miñska M, Grucha³a-Niedoszytko M i wsp. Znaczenie zaka¿eñ grzybiczych i alergii … (Saccharomyces cerevisae, minor), mieszaniny œniedzi Po zakoñczeniu leczenia ponownie wykonywano ba- zbo¿owej – Ustilago avenae (owies), tritici (pszenica), danie podmiotowe i przedmiotowe, badanie spirometryczne holci (kupkówka), zeae (kukurydza). Reaktywnoœæ pre- i ocenê mykologiczn¹.
paratów wynosi³a 100 IR/ml. Kontrolê ujemn¹ stanowi³ glicerol fenylowany-chlorek sodu, a kontrolê dodatni¹ WYNIKI chlorowodorek histaminy w stê¿eniu 10 mg/ml. Powierzch- niê skóry nak³uwano lancetami firmy Allergopharma.
U 44 osób (42%) stwierdzono wystêpowanie astmy Ka¿dy alergen wprowadzano za pomoc¹ osobnego lan- przewlek³ej ciê¿kiej, u takiej samej liczby chorych rozpo- cetu. Oceny wyniku testu z alergenami dokonano po oko- znano astmê przewlek³¹ umiarkowan¹, na astmê prze- ³o 15-20 minutach. Za wynik dodatni przyjêto œredni¹ œred- wlek³¹ lekk¹ chorowa³o 17 osób (17%). Na podstawie nic b¹bla, skorygowan¹ o wielkoœæ kontroli ujemnej, prze- badania podmiotowego stwierdzono, ¿e najczêœciej wspó- kraczaj¹c¹ 3 mm, co odpowiada³o powierzchni 7 mm2.
³wystêpuj¹cymi chorobami alergicznymi by³y: alergiczny nie¿yt nosa (82 osoby – 78%), nastêpnie alergiczne zapa- lenie spojówek (70 osób – 67%). Nadwra¿liwoœæ na leki U wszystkich chorych wykonano oznaczenie swo- zg³asza³o (35 pacjentów – 33%). Nadwra¿liwoœæ na po- karm zg³asza³o 32 chorych (30%). W grupie kontrolnej istych przeciwcia³ klasy IgE. Badanie wykonano metod¹ immunoenzymatyczn¹ zestawem IgE ELISA RV 5 firmy nie by³o klinicznych objawów alergii. Dodatnie odczyny Allergopharma. Badano stê¿enie swoistych IgE przeciw- PTS na co najmniej jeden alergen grzybów stwierdzono ko alergenom: Penicillium notatum, Cladosporium her- u 104 (99%) chorych na astmê oskrzelow¹ i 20 (66%) barum, Aspergillus fumigatus, Candida albicans, Al- ternaria tenuis, Trichophyton rubrum. Chorych, u któ- rych w trakcie badania przedmiotowego stwierdzono ob- Tabela 1. Wyniki punktowych testów skórnych w grupie chorych na ast- jawy zaka¿enia grzybiczego skóry lub b³on œluzowych, konsultowano dermatologicznie w Klinice Dermatologii i Alergologii Akademii Medycznej w Gdañsku.
W przypadku potwierdzenia klinicznego podejrzenia zaka¿enia grzybiczego wykonywano badanie mykologicz- ne. Sk³ada³o siê ono z posiewu badanego materia³u na pod³o¿u Sabourauda w temperaturze 25-30°C oraz iden- tyfikacji poszczególnych gatunków grzybów na podsta- wie ich makro- i mikroskopowych cech morfologicznych oraz zabarwienia. Badania wykonywano w Klinice Der- matologii i Alergologii Akademii Medycznej w Gdañsku.
Chorych, u których w badaniu mykologicznym rozpo- znano zaka¿enie grzybicze, leczono terbinafin¹ zgodnie Badanie spirometryczne wykonywano spirometrem Lungtest 500. Oceniano parametry: FEV1 (l), FVCEX (l), PEF (l/s), MEF 50 (l/s), MEF 25 (l/s), MEF 25/75 (l/s), FEV1%FVCEX (%), FEV1%VC (%), VC (l).
W przypadku stwierdzenia zaburzeñ wentylacji o typie ob- turacji wykonywano próbê rozkurczow¹ Salbutamolem (0,1 mg na dawkê) Oceniano odwracalnoœæ obturacji 20 minut po inhalacji leku. Przyjêto kryterium odwracalnoœci obturacji oskrzeli wg GINA, to jest wzrost FEV1 o min Klasyfikacjê ciê¿koœci astmy oskrzelowej przeprowa- dzono zgodnie z zaleceniami GINA, bior¹c pod uwagê objawy zg³aszane przez chorych, wyniki badania spiro- metrycznego oraz stosowane leczenie.
Alergia Astma Immunologia 2006, 11(1): 49-55 w grupie kontrolnej p=0,001. Dodatnie odczyny skórne na W surowicy 24 osób (80%) z grupy kontrolnej rów- pozosta³e aeroalergeny (poza alergenami grzybów) stwier- nie¿ stwierdzono obecnoœæ przeciwcia³, jednak u ¿adnej dzono u 88 (83%) chorych. Spoœród 17 chorych, u których z osób miano przeciwcia³ nie osi¹gnê³o wartoœci odpowia- stwierdzono wystêpowanie dodatnich PTS wy³¹cznie na daj¹cych 3. klasie. Wyniki oznaczenia stê¿enia sIgE przed- alergeny grzybów, dziesiêciu (58%) mia³o dodatnie PTS stawiono w tabelach 2 i 3.
z alergenem Candida albicans. Œrednia œrednic b¹bla £¹cznie uczulenie na Candida albicans wystêpowa- w przypadku alergenów grzybów wynosi³a od 3 do 5 mm. ³o u 68 chorych na astmê (63%); u wiêkszoœci z nich – 60 Najczêstszym alergenem grzybów powoduj¹cym do- (57%) – uczulenie rozpoznano na podstawie dodatnich datnie wyniki PTS by³a Candida albicans – 60 przypad- PTS, u 17 osób (16%) – na podstawie badania sIgE, ków (57%). U 52 (50%) chorych stwierdzono uczulenie u szeœciu pacjentów (6%) oba badania da³y zgodny wynik.
na D. farinae, u 48(50%) – na D. pteronyssinus, u 42 W grupie kontrolnej dodatnie wyniki PTS z alerge- (40%) – na trawy, u 40 (38%) – na sierœæ kota, u 38 nem Candida stwierdzono u 8 (27%) chorych, obecnoœæ (36%) – na py³ek drzew Betulacea, u 34 (33%) – na przeciwcia³ stwierdzono u 10 osób (33%). Oba badania Fusarium, u 28 (27%) – na Pullularia i u 28 (27%) – na da³y wynik dodatni u 2 osób (6%).
Mucor. Dodatni wynik PTS z Trichophyton stwierdzono u 24 (23%), a Epidermophyton – u 18 (17%) osób. Wy- Uczulenie na Trichophyton stwierdzono u 42 pacjen- tów (40%), w tym u 25 chorych wystêpowa³y dodatnie wyniki PTS, a u 21 (20%) – sIgE, oba badania potwierdzi³y Stwierdzono czêstsze wystêpowania uczulenia na rozpoznanie uczulenia u 5 chorych (5%) badanej grupy.
wszystkie badane alergeny w grupie chorych na astmê oskrzelow¹. Istotne ró¿nice wykazano w przypadku aler- W grupie kontrolnej dodatnie wyniki PTS z alergenem genów: traw, zbó¿, kurzu domowego, drzew, sierœci psa, Trichophyton stwierdzono u 8 (27%) chorych, obecnoœæ kota, oraz alergenów grzybów: Candida, Epicoccum, przeciwcia³ stwierdzono u 14 osób (47%). Ró¿nice nie by³y Pullularia, Fusarium, œniedzi zbo¿owej, Pleurotus (ta- istotne statystycznie, natomiast u ¿adnego chorego nie stwierdzono dodatniego wyniku obu badañ. Zaka¿enie grzybicze paznokci podejrzewano u 12 chorych na astmê, Swoiste IgE stwierdzono u 50 badanych (48%). natomiast w grupie kontrolnej nie stwierdzono ¿adnych U wiêkszoœci chorych stwierdzono wystêpowanie prze- zmian tego typu. W bezpoœrednim preparacie mikrosko- ciwcia³ sIgE w 1. klasie, u 9 w klasie 3., natomiast u ¿ad- powym materia³u pobranego z paznokci chorych obec- nego z chorych miano przeciwcia³ nie osi¹gnê³o wartoœci noœæ grzybów chorobotwórczych stwierdzono u szeœciu Tabela 2. Wyniki badania mykologicznego, punktowych testów skórnych oraz oznaczenia sIgE u chorych z objawami zaka¿enia grzybiczego Niedoszytko M, Che³miñska M, Grucha³a-Niedoszytko M i wsp. Znaczenie zaka¿eñ grzybiczych i alergii … Tabela 3. Wyniki oznaczenia stê¿enia swoistych IgE z alergenami grzy- U jednego chorego stwierdzono zaka¿enie grzybicze paznokci grzybem Trichophyton mentagrophytes, nato- miast wyniki SPT i sIgE by³y ujemne, co nie da³o podstaw do ropoznania reakcji alergicznej. W³¹czono leczenie prze- ciwgrzybicze, uzyskuj¹c wyleczenie zaka¿enia grzybicze- go, nie stwierdzono natomiast zmian w stopniu ciê¿koœci W niniejszym badaniu wykazano wysoki odsetek chorych, jednak wynik hodowli potwierdzi³ rozpoznanie (99%) dodatnich PTS z alergenami grzybów, choæ œred- zaka¿enia jedynie u piêciu z nich.
nia œrednic b¹bla w PTS z alergenem grzybów by³a mniej- sza w porównaniu z reakcj¹ wywo³an¹ alergenem rozto- U trzech chorych z zaka¿eniem rozpoznanym pato- czy kurzu domowego czy py³ku roœlin, a porównywalna genem by³a Candida albicans, u jednej osoby – Tricho- z reakcj¹ wywo³an¹ alergenem pierza i sierœci zwierz¹t.
phyton rubrum i u kolejnej – Trichophyton mentagro- We wczeœniejszych badaniach udzia³ dodatnich wyników phytes. U wszystkich tych chorych w³¹czono leczenie by³ z regu³y nieco ni¿szy. Na przyk³ad w badaniu SAPALDIA, obejmuj¹cym 8357 mieszkañców Szwajca- Wyniki PTS wykaza³y cechy uczulenia u trzech cho- rii, astmê alergiczn¹ rozpoznano u 67% chorych. Jednak rych zaka¿onych Candida albicans oraz u chorego zaka- w tej analizie brano pod uwagê mniejsz¹ liczbê aeroaler- ¿onego Trichophyton rubrum. U tych chorych rozpozna- genów (py³ki traw, kurz, brzoza, sierœæ kota) i nie stoso- no reakcjê alergiczn¹. Stanowili oni 4% badanej grupy (3% wano w ogóle alergenów grzybów [1]. W badaniu Euro- – Candida albicans, 1% – Trichophyton) (tabela 4).
pean Community Respiratory Health Survey (ECRHS – badanie stanu zdrowia uk³adu oddechowego Wspólno- ty Europejskiej) analizowano 1132 chorych na astmê Tabela 4. Wyniki oznaczenia stê¿enia swoistych IgE z alergenami grzy- oskrzelow¹ mieszkaj¹cych w Europie, Australii oraz Por- tland (USA) [17]. Wœród nich 73% by³o uczulonych na przynajmniej jeden alergen. W badaniu, w przeciwieñstwie do poprzedniego, badano uczulenie na alergeny grzybicze Alternaria i Cladosporium, co prawdopodobnie wp³y- nê³o na rozpoznanie astmy alergicznej u wiêkszej czêœci chorych. Byæ mo¿e wysoki odsetek chorych na astmê alergiczn¹ w obecnym badaniu wynika z w³¹czenia do analizy alergenów grzybów, które czêsto s¹ pomijane w rutynowej diagnostyce alergologicznej, takich jak: Pul- lularia, Mucor, Fusarium, Helminthoporium i Candi- Przeciwgrzybicze leczenie zgodne z uzyskanym an- da. £¹cznie uczulenie na wymienione alergeny wykaza- tybiogramem doprowadzi³o do wyleczenia zaka¿enia grzy- no u 16 chorych.
biczego oraz do zmniejszenia stopnia ciê¿koœci astmy Wa¿nym zagadnieniem jest kliniczne znaczenie rozpo- oskrzelowej oraz poprawê wartoœci spirometrycznych. znanego uczulenia na grzyby, zw³aszcza w œwietle wyni- Œrednia wartoœæ FEV1 przed leczeniem u chorych, u któ- ków PTS u osób bez objawów chorób alergicznych w wy- rych stwierdzono reakcjê alergiczn¹ na Candida i Tri- wiadzie. W badaniu epidemiologicznym przeprowadzonym chophyton, wynosi³a 74% wartoœci prawid³owej (SD 40), w Izraelu wziê³o udzia³ 395 mieszkañców wiejskiego re- po leczeniu – 86% (SD 33). Poprawa nie jest znamienna jonu Netzer Tzireni [18]. U badanych wykonano PTS statystycznie p=0,06 (test kolejnoœci par Wilcoxona), co z alergenami kurzu domowego, traw, drzew i grzybów (Al- prawdopodobnie spowodowane jest zbyt ma³¹ liczebno- ternaria, Cladosporium, Penicillium, Aspergillus).
œci¹ grupy badanej. Przed w³¹czeniem leczenia przeciw- Dodatni wynik PTS na co najmniej jeden badany alergen grzybiczego u trzech chorych stwierdzano objawy astmy stwierdzono u 46% badanych. Spoœród 11% chorych, przewlek³ej ciê¿kiej, u jednego astmy przewlek³ej umiar- u których wykazano dodatnie testy skórne na alergeny kowanej, po zakoñczeniu leczenia przeciwgrzybiczego i op- grzybów, tylko po³owa podawa³a wystêpowanie objawów tymalnej farmakoterapii astmy objawy astmy przewlek³ej alergicznych. Zaœ w grupie chorych, u których rozpozna- umiarkowanej wystêpowa³y u jednego chorego, a astmy no monowalentne uczulenie na grzyby, objawy zg³asza³o jedynie 15%. Wydaje siê, ¿e dla potwierdzenia klinicznego Alergia Astma Immunologia 2006, 11(1): 49-55 znaczenia uczulenia na wymienione alergeny nale¿a³oby astmê oskrzelow¹ randomizowano do leczenia flukona- przeprowadziæ próbê prowokacji alergenowej [11]. Nie- zolem lub placebo przez 5 miesiêcy, przez nastêpnie 5 mie- wiele jest danych w literaturze odnosz¹cych siê do tego siêcy wszyscy chorzy otrzymywali flukonazol [10]. Wy- problemu. Nasuwa siê kilka hipotez mog¹cych t³umaczyæ kazano istotne zmniejszenie nadreaktywnoœci oskrzeli po stwierdzone zale¿noœci. Byæ mo¿e uczulenie na alergeny 5 miesi¹cach aktywnego leczenia oraz zmniejszenie zu- grzybów jest œwiadectwem przebytego zaka¿enia grzybi- ¿ycia doustnych steroidów. Po kolejnych 5 miesi¹cach czego? Podobieñstwo alergenowe grzybów i obecnoœæ badania wykazano poprawê wartoœci PEF. Korzystny wspólnych epitopów, takich jak enolaza grzybicza, mo¿e efekt leczenia utrzymywa³ siê do 36 miesiêcy po zakoñ- powodowaæ wystêpowanie dodatnich wyników testów z czeniu leczenia. Warto podkreœliæ, ze czêstoœæ wystêpo- alergenami nie bêd¹cymi czynnikami infekcyjnymi. Byæ wania astmy z alergi¹ na Trichophyton w obecnym ba- mo¿e obecnoœæ grzybów w œrodowisku wewn¹trzdomo- daniu jest znacz¹co ni¿sza (1%) ni¿ podawana przez wym jest zjawiskiem powszechnym w badanej populacji, Warda (44%) [10,11]. Wspomniane ró¿nice wydaj¹ siê st¹d obecnoœæ przeciwcia³ w klasie IgE. OdpowiedŸ na trudne do wyjaœnienia.
te pytania bêdzie mo¿liwa po dalszych wnikliwych bada- Dodatni wynik PTS z alergenem Candida albicans i Tichophyton stwierdzono u 57 chorych bez zaka¿enia Badanie stê¿enia IgE w grupie kontrolnej nie wyka- Candida albicans i 23 bez zaka¿enia Trichophyton.
za³o obecnoœci przeciwcia³ w klasie 3., które stwierdzano Chorzy ci nie mieli aktualnie zaka¿enia grzybiczego, ale u chorych na astmê. Byæ mo¿e wartoœci przeciwcia³ nie mo¿na wykluczyæ, ¿e nie przechodzili go wczeœniej.
w 3. klasie mo¿na przyj¹æ za pewny wskaŸnik uczulenia W badaniu Moraesa [8] porównano wystêpowanie do- na grzyby, natomiast wartoœci ni¿sze za wynik w¹tpliwy. datnich wyników PTS z alergenem Candida i objawów Wa¿n¹ wskazówk¹ dla ustalenia rozpoznania mo¿e byæ alergicznego nie¿ytu b³ony œluzowej nosa w grupie kobiet cierpi¹cych z powodu nawracaj¹cego zaka¿enia b³ony œlu- W obecnym badaniu u 12 chorych podejrzewano za- zowej pochwy wywo³anego przez ten gatunek grzyba oraz ka¿enie grzybicze na podstawie badania przedmiotowe- grupie kontrolnej. Wœród kobiet z nawracaj¹cym zaka¿e- go. Ostateczne rozpoznanie potwierdzono u piêciu cho- niem Candida 71% cierpia³o z powodu alergicznego nie- rych. Reakcjê alergiczn¹ na grzyby rozpoznano u czte- ¿ytu nosa, a u 55% wynik PTS z alergenem Candida by³ rech chorych, w tym u trzech alergenem by³a Candida dodatni. W grupie kontrolnej odpowiednio objawy aler- albicans, a u jednego Trichophyton rubrum. Mungan gicznego nie¿ytu nosa stwierdzono u 42% a dodatni wy- [9] bada³ wystêpowanie alergii na Trichophyton wœród: nik PTS u 10% badanych. Escalante [14] bada³a 4 grupy (1) chorych na astmê oskrzelow¹ i grzybicê paznokci, (2) chorych; (1) chorych atopowych ze wspó³istniej¹cym za- astmê oskrzelow¹ bez grzybicy paznokci, (3) grzybicê ka¿eniem grzybiczym, (2) atopików bez zaka¿enia, (3) paznokci bez astmy oskrzelowej oraz (4) w grupie kon- chorych z rozpoznanym zaka¿eniem grzybiczym oraz (4) trolnej u zdrowych osób. Obecnoœæ grzybicy paznokci by³a chorych bez atopii i zaka¿enia grzybiczego. U wiêkszoœci silnym czynnikiem wystêpowania uczulenia na alergeny chorych z zaka¿eniem Trichophyton stwierdzono wystê- grzybów niezale¿nie od tego, czy chory cierpia³ z powodu powanie przeciwcia³ IgE na ten patogen. Nie znaleziono astmy oskrzelowej, czy nie. Dodatnie wyniki PTS z aler- dowodów na predyspozycjê do wystêpowania atopii u cho- genem Trichophyton wystêpowa³o u 63% chorych na rych z zaka¿eniem Trichophyton ani na czêstsze wystê- astmê niealergiczn¹ i grzybicê paznokci, u 46% chorych powanie zaka¿enia grzybiczego u atopików.
na astmê alergiczn¹ i grzybicê oraz u 47% chorych z za- ka¿eniem grzybiczym bez astmy oskrzelowej.
Istotnym elementem obecnego badania wydaje siê byæ Chorych na astmê oskrzelow¹ powinno siê badaæ wykazanie poprawy klinicznego stanu chorych oraz zmniej- w kierunku zaka¿enia grzybiczego. W³¹czenie leczenia szenie stopnia ciê¿koœci astmy oskrzelowej w badanej przeciwgrzybiczego w przypadku wyst¹pienia alergii na grupie chorych na astmê oskrzelow¹ ze wspó³istniej¹cym Trichophyton i Candida mo¿e doprowadziæ do zmniej- zaka¿eniem grzybiczym paznokci. Podobne wyniki uzy- szenia stopnia ciê¿koœci astmy oskrzelowej.
ska³ wczeœniej Ward [10]. W analizie tej 11 chorych na 1. Leuenberger P, Kunzli N, Ackermann-Liebrich U, Schindler C, 2. Reijula K, Leino M, Mussalo-Rauhama H i wsp. IgE-mediated Bolognini G, Bongard JP i wsp. Swiss Study on Air Pollution allergy to fungal allergens in Finland with special reference to and Lung Diseases in Adults [SAPALDIA]. Schweiz. Med.
Alternaria alternata and Cladosporium herbarum. Ann Allergy Niedoszytko M, Che³miñska M, Grucha³a-Niedoszytko M i wsp. Znaczenie zaka¿eñ grzybiczych i alergii … 3. Romañski B. Rola zarodników grzybów w etiopatogenezie 12. Richardson M, Warnock D. Grzybice rozpoznawanie i leczenie.
dychawicy oskrzelowej. Gd Tow Nauk. Gdañsk. 1963.
13. Elewski B. Grzybica powierzchowne, dermatofitozy i wybrane 4. Zureik M, Neukirch C, Leynaert B, Liard R, Bousquet J, Neukirch dermatomikozy. (w) Grzybicze zaka¿enia skóry. Elewski B.
F. Sensitisation to airborne moulds and severity of asthma:cross (red.). alfa medica press. Bielsko Bia³a 2000: 110-141.
sectional study from European Community Respiratory Health 14. Escalante M, Sanchez-Borges M, Capriles-Huelett A, Belfort E, Di Biagio E, Aveldo L. Trichophyton-specific IgE in patients 5. Brown WD. Mould allergy affecting the ears, nose and throat.
with dermatophytosis is not associated with aeroallergen Otolaryng. Clin. N. Amer. 1971; 4: 3.
sensitivity. J Allergy Clin Immunol 2000; 105: 547-551.
6. Wise F, Sulzberger MB. Urticaria and hay fever due to 15. Gumowski P, Lech B, Chaves I, Girard JP. Chronic asthma and Trichophyton (Epidermophyton interdigital). JAMA. 1993; 95: rhinitis due to Candida albicans, Epidermophyton, and Trichophyton. Ann Allergy. 1987; 59: 48-51.
7. Szepietowski J, Franczuk A. Grzybica paznokci. Nowa 16. Savolainen J, Kosonen J, Lintu P i wsp. Candida albicans mannan and protein-induced humoral, cellular and cytokine responses in 8. Moraes PS. Recurrent vaginal candidiasis and allergic rhinitis: atopic dermatitis patients. Clinical and Exp Allergy. 1999; 29: a common association. Ann Allergy Asthma Immunol. 1998; 81: 17. Burney P. The distribution of total anf specific serum IgE in the 9. Mungan D, Bavbek S, Peksari V, Celik G, Gugey E, Misirligil Z.
European Community Respratory Health Survey. J Allergy Clin Trichophyton sensitivity in allergic and nonallergic asthma.
18. Katz Y, Verleger H, Barr J, Rachmiel M, Kivit S, Kuttin E. Indoor 10. Ward G. Treatment of late onset asthma with fluconazole.
survey of moulds and prevalence of mould atopy in Israel. Clin J Allergy Clin Immunol. 1999; 104: 541-546.
11. Ward G, Karlsson G, Rose G, Platts-Mills T. Trichophyton asthma: Sensitisation of bronchi and upper airways to Dermatophyte antigen. Lancet. 1989; 1: 859-862.

Source: http://www.moj.alergie.pl/library/aai_volume-11_issue-1_article-586.pdf